مرصاد نیوز: سیاه چادر یکی از صنایع دستی عشایری و روستایی ایران است که کاملا سنتی و به طور عمده توسط عشایر چادر نشین و از موی بُز بافته می شود و برای سقف چادرها استفاده می شود.
به گزارش مرصاد و به نقل از ریوار، روش تولید سیاه چادر بدین صورت است که ابتدا تارهای چله را در روی زمین و در فضای باز دراز کرده و شروع به بافت می کنند. تکنیک بافت سیاه چادر از نوع ساده ترین و ابتدایی ترین دست بافته ها است، ولی به خاطر استفاده از موی بز به عنوان مواد اولیه، بالاترین کارآیی و کاربُرد برای چادر عشایر را دارد.
سیاه چادر در ابتدا به طول حدود ۱۰ متر و عرض نیم متر بافته می شود و از به هم دوختن تعدادی از آن، سیاه چادر یا سقف چادر عشایر تهیه می گردد.
عشایر در ییلاق و قشلاق مکانهای معینی برای اقامت دارند که معمولاً در زیر این سیاه چادرها زندگی و استراحت میکنند. سیاه چادرها همواره از موی بز بافته میشوند و این به چند دلیل مهم است؛ اول آنکه موی بز خاصیت بسیار مطلوبی برای حفظ آب در مواقع بارندگی دارد و معمولاً آب باران از جداره آن عبور نمیکند.
دوم آنکه موی بز در دسترس و ارزان تهیه میشود. هر خانواده معمولاً ۲۰ الی ۵۰ رأس بز دارد که از موی بزها برای تهیه سیاه چادر استفاده میکنند. سومین خاصیت موی بز سبک بودن آن است و نسبت به چادرهای برزنتی جمع آوری و حمل آن راحت تر است.
از جمله ویژگیهای سیاه چادر می توان به خواص فیزیولوژیکی موی بز اشاره کرد که برخلاف بقیه مواد در گرما منقبض و در سرما منبسط می شود و این به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده و هوای سیاه چادر خنک شود و در زمستان منافذ آن بسته شده تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود. در تابستان در روزهای آفتابی، استراحت کردن در زیر این سیاه چادرها لذت بخش است.
در بین عشایر ایران، نام مسکن عشایر بطور عموم آلاچیق بوده که از دو بخش تشکیل میشود. بخش بالایی چادر (سقف آن) سیاه چادر نام دارد و از موی بز بافته میشود. بخش دیگر دیواره جانبی است که چیق (یا چیت) نام دارد و از ترکیب نی و موی بز ساخته میشود.
هر سیاه چادر از چند «لت» تشکیل میشو و هر «لت» نواری بافته شده از موی بز سیاه است. در حقیقت «لت» تکهای از سیاه چادر است. زنان «لت»ها را که به شکل یک نوار بافته شدهاند را به وسیله دستگاهی سنتی در محل زندگی خود میبافند.
عرض لت۴۰ تا ۶۰ سانتی متر است و طول آن گاه ۶، ۱۰ و یا ۱۵ متر است. زنان پس از بافتن «لت»ها آنها را از دو طرف به هم میدوزند تا کم کم به شکل سیاه چادر در آید.
در تقسیم فعالیت های عشایر زن و مرد در تهیه سیاه چادر ها عموما مردان در بریدن موی بز و همچنین تهیه ابزار و فراهم نمودن کارگاه و همچنین دوختن «لت»ها به هم فعالیت می کنند و کار شستن، پاک کردن، حلاجی کردن موها و تاباندن نخها بطوری که به حالت الیاف در آیند و تمامی مراحل بافتن سیاه چادر بر عهده زنان است و مردان هیچ گونه دخالتی در آن ندارند.
دختران کوچک نیز مادران خود را در کار بافتن یاری میدهند و این فرصتی برای یادگیری و آموختن فنون دوختن سیاه چادر توسط مادران است. زنان برای بافتن یک سیاه چادر، گاه بصورت دسته جمعی کار میکنند تا کار بافتن سریع تر به پایان برسد.
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد