به گزارش شبکه اطلاع رسانی مرصاد، در مناطق گرمسیری استان کرمانشاه اول بهمن ماه آغاز بهار کُردی است و در مناطق سردسیری استان از نیمه دوم بهمن ماه وهار( بهار) شروع می شود.
آیین بزرگداشت اول بهار کردی با پخت آشهای محلی همچو حلیم و دانه کلانه بوده که با گندم تهیه می شود. در این شب اجاق خانه حتما باید روشن بماند چون آتش نماد نور و شادمانی و برکت است.
اردشیر کشاورز در گفتگو با شبکه اطلاع رسانی مرصاد اظهار داشت: صحیح ترین تاریخ برای شروع بهار کردی بیست و یکم بهمن ماه است.
این محقق و پژوهشگر کرمانشاهی گفت: در روایت اسطوره‌ای چله بزرگه و چله کوچیکه داریم که چله بزرگ چهل روز است و از اول دی ماه آغاز می شود.
وی ادامه داد: چله کوچیکه ۲۰ روز است که از دهم بهمن تا سی بهمن ادامه دارد.
کشاورز افزود: در روایات اسطوره ای چنین گفته اند که در شب ۲۱ بهمن ماه ادامه چله کوچیکه (کُر سیای) یعنی پسر صیاد به کوه می رود( کوهی که گفتند یا امروله بوده یا یکی از کوههای پرآو،بیستون یا شاهو) می بیند که شدت سرما طوریست که استخوان را می سوزاند و هیچ تدبیری برای استقامت ندارد لذا دوام نیاورده و به خانه برمی گردد.
وی ادامه داد: وقتی که پشت در خانه می رسد لحظه ای درنگ می کند و متوجه می شود که پدر و مادرش با هم گرم صحبت هستند و مادر می‌گوید می ترسم که پسرم در کوه تاب و تحمل سرما را نداشته باشد اما پدر می گوید اگر پسر من است تدبیری باید بیندیشد و آن این است که برای اینکه خون در عروقش یخ نبندد یک "بز " ( یا شی سنگینی) را بر دوش بگیرد تا سرما خون را در عروقش منجمد نکند.
این پژوهشگر تصریح کرد: وقتی پسر این حرفها را می شنود دوباره به کوه می رود و یک بز ( یا سنگ بزرگی) را بر دوش می گیرد و آنقدر می چرخد که خون در عروقش جمع نشود صبح بز را به زمین می گذارد و همان لحظه یک باد گرم که در اصطلاح به آن کله باد می گویند می وزد و همه برفها و یخها را آب می کند.
وی گفت: پسر صیاد که از کوه برمی‌گردد و همان روز بیمار می شود در نهایت در ۲۱بهمن از دنیا می رود.
پسر صیاد سه خواهر با نامهای "خاتون زمهریر"، "گور بهرام"، "بزنه کول" داشت و پس از فوت برادر کدام از خواهران برای عزاداری می کند پس از ۹ روز بهمن به پایان می رسد.
کشاورز گفت: بهار کردی از نیمه دوم بهمن شروع می شود اول بهمن بهار کردی نیست چون در این تاریخ شدت سرما شکسته نشده است.
وی یادآوری کرد: در شب اول وهار کُردی اجاق خانه حتما باید روشن بماند چون آتش نماد نور و شادمانی و برکت است؛ در این شب بر اساس باور «دالگ اول وهار» (میم برجم) یا گافاره وه كوول (گهواره بر دوش) به خانه ها سر می‌كشد و از آش دانه كولانه ای كه به مژده آمدنش پخته اند، می خورد و باعث بركت سفره خانواده ها می شود. گهواره بر دوش زنی است كه در این باور نماد باروری و فرزند زایی است.
گفتنی است بهار در فرهنگ كُردها زودتر از قیام «اهمن»، پسر صیاد می آید اما اجازه خودنمایی ندارد ولی این پسر صیاد است كه زمین یخ بسته را از خواب زمستانی اش بیدار كرده و او را آماده ورود بهار می‌نماید.