به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در حکمت ۲۸ نهج‌البلاغه، امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) معیار روشن و تکان‌دهنده‌ای برای تشخیص زهد راستین ارائه می‌کنند. حضرت می‌فرمایند:

«أَفْضَلُ الزُّهْدِ، إِخْفَاءُ الزُّهْدِ.»

برترین نوع پارسایی، پنهان داشتن پارسایی است.

این سخن، نقدی صریح بر زاهدنمایی و نشان دادن ظاهری زهد برای جلب توجه مردم است؛ امری که در زمان امام علی (ع) رواج داشت و در زمانه حاضر نیز دیده می‌شود؛ در ظاهر، برخی با پوشیدن لباس‌های مندرس، انتخاب خوراک اندک و نشان دادن سختی‌های ظاهری، خود را زاهد معرفی می‌کردند، در حالی که دل‌بستگی آنان به دنیا کم نبود و گاه همین ریاکاری سبب فساد اجتماعی و پرورش جریان‌های انحرافی می‌شد.

امام علی (علیه‌السلام) در ادامه آموزه‌های خود، زاهد حقیقی را چنین معرفی می‌کنند:
زاهد واقعی کسی نیست که از روی ناتوانی به زهد پناه ببرد؛ بلکه آن است که دنیا به سراغ او بیاید اما او آن را نپذیرد و نعمت‌های فریبنده را بر سادگی و صداقتِ زندگی ترجیح ندهد. چنان‌که حضرت در خطبه ۳۲ نهج‌البلاغه افرادی را نکوهش می‌کنند که از روی ضعف، لباس زهد می‌پوشند اما در باطن کمترین بهره‌ای از آن ندارند.

از نگاه امام علی (علیه‌السلام)، معیار قرآنی زهد نیز وابستگی نداشتن دل به دنیا است؛ حضرت با استناد به آیه:
«لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلى مَا فَاتَکُمْ وَلا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ»
می‌فرمایند: «تمام زهد در دو جمله قرآن خلاصه شده است؛ نه بر گذشته تأسف بخورید و نه نسبت به آنچه دارید دلبسته باشید.»

حضرت در سخنی دیگر در غررالحکم، زهد را «کمیاب‌ترین و ارزشمندترین ویژگی» معرفی می‌کنند که همگان آن را می‌ستایند ولی کمتر کسی بدان عمل می‌کند.

در پایان، امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) راهکاری عملی برای پنهان نگاه داشتن زهد ارائه می‌دهند: انسان زاهد باید در جمع، مانند دیگران رفتار کند؛ نه این‌که با رفتارهای غیرمعمول، زهد خود را به نمایش بگذارد؛ زیرا اگر کسی به زهد خود افتخار کند، در حقیقت زاهد نیست؛ چرا که وابستگی به ستایش مردم، خود نوعی دنیاطلبی است.

این آموزه ارزشمند از نهج‌البلاغه، معنای حقیقی زهد را از ظاهرسازی جدا می‌کند و الگویی روشن از پاکی نیت، اخلاص و آزادی از اسارت دنیا ارائه می‌دهد.

انتهای خبر/