حجت‌الاسلام والمسلمین مجید میرزایی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با تأکید بر اهمیت والای نجات جان انسان‌ها از منظر قرآن کریم و آموزه‌های اسلامی، موضوع اهدای عضو را به عنوان یکی از بارزترین مصادیق ایثار، همدلی و هم‌نوع‌دوستی در جامعه دینی معرفی کرد و با اشاره به آیه شریفه «وَمَنْ أَحْیَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا» از سوره مائده، اظهار داشت: خداوند متعال در قرآن می‌فرماید هرکس انسانی را از مرگ برهاند، گویی همه انسان‌ها را زنده کرده است. 

این کارشناس مذهبی تصریح کرد: این بیان الهی نشان‌دهنده عظمت جان انسان و ارزش والای کمک به دیگران در نگاه خداوند است؛ نجات یک نفس محترم، در پیشگاه الهی برابر با نجات همه انسان‌ها تلقی می‌شود و این نشان دهنده جایگاه والای انسان در نظام خلقت و تأکید بر هم‌نوع‌دوستی در جامعه اسلامی است.

میرزایی افزود: نگاه اسلام به انسان، نگاهی سراسر کرامت و منزلت است و این نگاه باید در روابط اجتماعی نیز متجلی شود، ما موظفیم همان‌گونه که برای خودمان خیر و سعادت می‌طلبیم، آن را برای دیگران نیز بخواهیم؛ پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «آنچه را برای خود می‌پسندی، برای دیگران نیز بپسند»؛ همان گونه که سعدی بیان داشته، مؤمنان همچون اجزای یک پیکرند که اگر عضوی به درد آید، سایر اعضا نیز بی‌قرار می‌شوند.

وی ادامه داد: نجات جان انسان‌ها، نه‌تنها یک عمل انسانی بلکه یک عبادت عظیم و جلوه‌ای از بالاترین مراتب ایمان یعنی ایثار است؛ ایثار، یعنی انسان از چیزی که خودش به آن نیاز دارد، در راه نجات دیگران بگذرد، اهدای عضو نمود بارز چنین ایثاری است؛ گاهی عضوی از بدن فردی که دچار مرگ مغزی شده، می‌تواند جان چند انسان دیگر را نجات دهد و این عمل، مصداق روشن آیه شریفه قرآن است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه نگاه فقهی نیز با اصل اهدای عضو هماهنگ است، افزود: در فقه اسلامی، قطع عضو انسان مسلمان جایز نیست و مستلزم پرداخت دیه است، مگر در شرایطی که نجات جان مسلمانی منوط به اهدای آن عضو باشد؛ در چنین حالتی، حکم حرام بودن از این عمل برداشته می‌شود و می‌توان با نظر پزشک معتمد و تشکیل کمیسیون پزشکی، اعضای فرد مرگ مغزی را برای نجات دیگران اهدا کرد.

میرزایی با تأکید بر ضرورت ثبت رضایت افراد برای اهدای عضو در زمان حیات گفت: رضایت فرد برای اهدای عضو، شرط شرعی و قانونی این عمل است، اگر کسی در زمان حیات خود این رضایت را ثبت کرده باشد، وصیت او باید محترم شمرده شود و خانواده‌ها موظفند به آن عمل کنند؛ همچنین اگر وصیتی در این زمینه وجود نداشته باشد، ولیّ میت می‌تواند این اجازه را صادر کند.

میرزایی با رد هرگونه تجارت در زمینه اعضای بدن انسان، تصریح کرد: خرید و فروش اعضا به هیچ عنوان جایز نیست، اهدای عضو تنها در قالب بخشش و انفاق قابل قبول است؛ اسلام نیت خیر را ارج می‌نهد و هیچ‌گاه اجازه نمی‌دهد که از این موضوع انسانی سوء‌استفاده شود؛ نیت پاک و خیرخواهانه، مبنای ارزش‌گذاری این عمل است و هرگونه انگیزه مادی، مغایر با اصول شرعی و اخلاقی آن خواهد بود.

وی با اشاره به آثار معنوی اهدای عضو در زندگی بازماندگان نیز افزود: اگر خانواده‌ای در این موقعیت سخت، تصمیم به اهدای عضو عزیز خود بگیرند، بدون تردید خیر و برکت این تصمیم در زندگی آن‌ها جاری خواهد شد؛ خداوند به نیت‌های خیر بنده‌هایش توجه می‌کند و کسی که در اندیشه خدمت به بندگان خداست، خود نیز از رحمت الهی بهره‌مند خواهد شد، این یک معامله بردبرد با خداوند است.

این کارشناس مسائل دینی در ادامه بیان داشت: خداوند متعال بندگانش را به حسن‌ظن نسبت به یکدیگر فراخوانده است و فرموده: «من نزد گمان بنده‌ام هستم»؛ وقتی کسی به نیت خیر دیگری اعتماد کند، خداوند نیز در زندگی او با رحمت و لطف رفتار می‌کند، نجات جان انسان‌ها، یکی از بزرگ‌ترین تجلیات انفاق، ایثار، همدلی و محبت است که همزمان آثار مادی، معنوی و اجتماعی بسیار گسترده‌ای به همراه دارد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یک قاعده مهم فقهی وجود دارد که می‌گوید: «ضرر را با ضرر مشابه نمی‌توان دفع کرد» یعنی نمی‌توان برای نجات کسی، به کسی دیگر که زنده است آسیب زد؛ به همین دلیل، اهدای عضو از فرد زنده تنها در شرایطی ممکن است که خطری برای او نداشته باشد اما در مواردی مانند مرگ مغزی، این امکان وجود دارد که از اعضای سالم فرد، برای نجات دیگران استفاده شود.

میرزایی در بخش پایانی سخنان خود با دعای خیر برای همه مردم اظهار داشت: ان‌شاءالله خداوند متعال به ما توفیق دهد که در دوران حیات، یاری‌رسان بندگان او باشیم و حتی پس از مرگ، نجات‌بخش جان‌های دیگری شویم. این زیباترین نوع مرگ است که انسان با حیات خود و حتی با مرگ خود، زندگی دیگری را نجات دهد؛ امیدواریم همه ما در مسیر همدلی، مهربانی و انسان‌دوستی موفق باشیم و بتوانیم مصداق واقعی آیه شریفه «وَمَنْ أَحْیَاهَا فَكَأَنَّمَا أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعًا» قرار گیریم.

انتهای خبر/