به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ توسعه اجتماعی و فرهنگی بدون رعایت حقوق شهروندی انجام نمی‌شود و هر چقدر بتوان حقوق شهروندی را در سطح جامعه پیاده کنیم انضباط اجتماعی محقق می‌شود و جامعه بدون انضباط اجتماعی توسعه‌یافته نیست.

انضباط اجتماعی به معنای پایبندی به قوانین، مقررات و هنجارهای اجتماعی است، به طوری که هر فرد جامعه در رفتار و عملکرد خود با دیگران هماهنگی و تعامل داشته باشد.

این مفهوم شامل رعایت قوانین، دستورالعمل‌ها، وظایف و انتظارات اجتماعی است که به حفظ نظم و ثبات در جامعه کمک می‌کند. 

انضباط اجتماعی نه‌تنها به معنی عدم تخلف از قوانین و مقررات است، بلکه به معنی پذیرش و احترام به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی نیز است، این مفهوم به افراد جامعه کمک می‌کند تا در کنار هم زندگی کنند و به طور صلح‌آمیز و هماهنگ، به توسعه و پیشرفت اجتماعی جامعه کمک کنند.

حقوق شهروندی مجموعه‌ای از حقوق و مسئولیت‌هایی است که هر شهروند در قبال جامعه و دولت خود دارد. اهمیت آگاهی از حقوق شهروندی آگاهی از حقوق شهروندی یکی از مهم‌ترین ابزارهای هر فرد برای زندگی در یک جامعه عادلانه و دموکراتیک است. 

آگاهی از حقوق شهروندی یکی از مهم‌ترین ابزارهای توانمندسازی افراد در جامعه مدرن است. این آگاهی به شهروندان کمک می‌کند تا در برابر تضییع حقوق خود ایستادگی و از مسیرهای قانونی برای احقاق حق استفاده کنند.

در واقع، شهروندی که از حقوق خود آگاه است، می‌تواند نقش فعال‌تری در جامعه ایفا کند و در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی مشارکت مؤثرتری داشته باشد.

دفاع از حقوق شهروندی نیازمند شناخت و آگاهی است، دفاع از حقوق شهروندی نیازمند آگاهی، شناخت مسیرهای قانونی و اقدام به موقع است. اولین گام در این مسیر، شناخت دقیق حقوق قانونی است، شهروندان باید بدانند که در هر موقعیت، چه حقوقی دارند و چه محدودیت‌هایی برای آن‌ها وجود دارد، این آگاهی می‌تواند از طریق مطالعه قوانین، مشاوره با وکلای متخصص و شرکت در دوره‌های آموزشی حقوق شهروندی به دست آید.

در صورت نقض حقوق شهروندی، اولین اقدام، مستندسازی است، مراجعه به نهادهای نظارتی و حمایتی، گام بعدی در دفاع از حقوق شهروندی است. 

ضرورت حساس‌سازی جامعه به حقوق شهروندی 

حساس‌سازي جامعه نسبت به حقوق شهروندی موجب مي‌شود مردم و مسئولان همت بيشتري براي اجراي حقوق شهروندي داشته باشند.

تا زمانی که فرهنگ‌سازی در زمینه حقوق شهروندی انجام نشود و مردم نسبت به حقوق و تکالیف شهروندی آشنایی نداشته باشند، حقوق شهروندی تحقق پیدا نمی‌کند.

آموزش  حقوق شهروندی نیاز امروز جامعه است. تفهیم حقوق شهروندی به صورت متقابل به عنوان یک عامل تعیین‌کننده در توسعه جوامع، زمان نقشی حیاتی دارد.

کودکی و سنین رشد، بزنگاهی است تا فهم حق و تکلیف در شهروندان نهادینه شود.
باید توجه داشت که آنچه به کودکان آموزش داده می‌شود حقوق به عنوان یک علم نیست، بلکه تعلیم حقوق در قامت مسئله حق و تکلیف در روابط اجتماعی و اقتصادی است.

قرار نیست که اصطلاحات سنگین و سهمگین حقوقی برای یک دانش‌آموز تشریح شود، بلکه ضرورت توجه به منافع طرفین باید تبیین شود؛ ما باید از کودکی یاد بگیریم که دیگران نیز در کنار ما حقوق مشابهی دارند. 

همان‌گونه که ایام کودکی و و نوجوانی، می‌تواند دوران آموختن رفتارهای همسو باشد، ممکن است به کارگاه یادگیری رفتارهای مجرمانه و انحرافات اجتماعی نیز تبدیل شود. انسانِ در حال رشد، در معرض خطر بزهکاری یا قربانی‌شدن قرار دارد.

نویسنده: بهمن کریمی؛ فعال رسانه‌ای