حجت‌الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان‌ریزی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به حج باشکوه پیامبر اکرم (ص) در واپسین سال‌های عمر شریفش، اظهار داشت: این حج که به «حجةالوداع» معروف است، از نظر برخی پژوهشگران دینی، «حجةالبلاغ» نیز نامیده می‌شود؛ هدف اصلی آن، ابلاغ پیام نهایی الهی و معرفی امر امامت و ولایت بود. 

کارشناس مسائل دینی ادامه داد: در مسیر بازگشت از این سفر معنوی، حادثه سرنوشت‌ساز و سترگ غدیر خم رخ داد؛ رویدادی که از دیدگاه شیعه، نه یک واقعه عادی بلکه اعلامی صریح و الهی برای استمرار هدایت پس از پیامبر خاتم (ص) به شمار می‌رود؛ در این مکان مبارک، رسول خدا (ص) به امر خداوند، حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) را به‌عنوان وصی، ولیّ و امام پس از خود معرفی کردند. 

وی در ادامه تاکید کرد: مستندات این واقعه در منابع معتبر اسلامی، هم از شیعه و هم اهل‌سنت فراوان است؛ مرحوم علامه امینی (ره) با نگارش دایرةالمعارف بی‌نظیر «الغدیر»، مجموعه‌ای عظیم از این اسناد و شواهد را گردآوری کرد که اثری ماندگار و پرافتخار در تاریخ اسلام به شمار می‌رود. 

سلیمیان‌ریزی افزود: ما بر این باوریم که تعیین امام، منصبی الهی است که تنها در اراده خداوند سبحان قرار دارد، در قرآن کریم آیه‌ای به صراحت این حقیقت را بیان می‌کند: «وَ إِذِ ابْتَلَیٰ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا.» یعنی خداوند به حضرت ابراهیم (ع) وعده می‌دهد که وی را امام مردم قرار خواهد داد؛ این نشان می‌دهد امامت جایگاهی الهی است و انتخابی مردمی نیست. 

کارشناس مسائل دینی با بیان اینکه پذیرش و تبعیت از امام، مسئولیتی انسانی و انتخابی آگاهانه است، گفت: فرآیند امامت دو بعد دارد؛ تعیین آن از سوی خداوند و پذیرش آن توسط مردم. 

وی بیان کرد: از منظر اعتقادی، حادثه غدیر مقدمه‌ای است برای استمرار ولایت در دوران غیبت امام دوازدهم (عج) و زمینه‌ساز تحقق دولت عدل موعود؛ پیوند غدیر و ظهور، آغاز تحقق وعده الهی برای اقامه قسط و عدل در جهان است. 

سلیمیان‌ریزی با تأکید بر ابلاغ پیام الهی، تصریح کرد: خداوند در قرآن پیامبر را مأمور ابلاغ پیام کرده است؛ «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ…». اگر پیامبر این پیام را ابلاغ نکند، رسالتش کامل نشده است. 

وی با بیان فضیلت ولایت در نگاه شیعه، اذعان کرد: شیعیان دوازده امامی مفتخر به شناخت شأن اهل بیت (ع) هستند، خطبه غدیر به‌عنوان نقطه اوج این آموزه‌ها اهمیت فراوانی دارد و باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. 

کارشناس مسائل دینی درباره مقایسه خطبه غدیر با حدیث کساء، بیان کرد: اگرچه حدیث کساء جایگاه والایی دارد، اما خطبه غدیر از نظر گستردگی معارف و دستورات اجتماعی و سیاسی بسیار وسیع‌تر است. 

وی افزود: کاش در خانواده‌ها، خطبه غدیر به اندازه حدیث کساء خوانده و مورد توجه قرار گیرد تا اهمیت آن بیشتر شناخته شود و آموزه‌های آن به نسل‌های بعد منتقل شود. 

سلیمیان‌ریزی ساختار محتوایی خطبه غدیر را در هشت بخش تشریح کرد و گفت: نخست حمد و ثنای الهی، بیانگر توحید و زمینه مقدس پیام ولایت است؛ سپس آمادگی برای اعلان ولایت، آماده‌سازی ذهن مخاطبان برای پیام اصلی صورت می‌گیرد. 

کارشناس مسائل دینی ادامه داد: سوم، اعلان رسمی ولایت و امامت در جمعی انبوه که پیامبر جانشینی دوازده امام معصوم را اعلام می‌کند؛ چهارم، استفاده از زبان بدن و بالا بردن دست حضرت علی (ع) به‌عنوان نمادی ماندگار و هشتم بشارت به ظهور حضرت مهدی (عج) است. 

وی افزود: پنجمی تأکید بر پیروی از امام است که پیامبر امامت را کمال دین می‌داند و مردم را به اطاعت فرا می‌خواند؛ ششم هشدار درباره منافقان و اشاره به کارشکنی آن‌ها پس از رحلت پیامبر (ص) است و هفتم توصیف پیروان و دشمنان اهل بیت (ع) است. 

سلیمیان‌ریزی خاطرنشان کرد: پیامبر اکرم (ص) در خطبه غدیر، حضرت مهدی (عج) را با چهار ترکیب مشهور «المهدی من ولدی»، «المهدی من ذریتی»، «المهدی من عترتی» و «المهدی من اهل بیتی» معرفی می‌کند؛ این تعبیرها پیوند عمیق امام (ع) با پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) را نشان می‌دهد. 

کارشناس مسائل دینی در ادامه گفت: نقش امام مهدی (عج) به‌عنوان منتقم در خطبه غدیر برجسته است؛ پیامبر ایشان را «منتقم» می‌نامد که خون مظلومان را از ستمگران خواهد گرفت و عدالت را در سراسر جهان برقرار می‌سازد. 

وی تصریح کرد: روایات اهل بیت (ع) بیان می‌کنند که برخی ستمگران در دوران رجعت به دنیا بازمی‌گردند و مجازات سختی خواهند دید، این انتقام حتی شامل کسانی می‌شود که از ظلم آن‌ها رضایت داده‌اند، این وعده الهی اهمیت ویژه امام مهدی (عج) را نشان می‌دهد. 

سلیمیان‌ریزی عنوان کرد: پیامبر (ص)، حضرت مهدی (عج) را فاتح قلعه‌ها و منهدم‌کننده دژهای ظلم معرفی کرده است؛ ایشان با یاران ثابت‌قدم، مقابل ظلم جهانی می‌ایستد و آن را از بین می‌برد، پیامبر همچنین ایشان را «غال کل قبیلة من اهل الشرک» خوانده‌اند. 

کارشناس مسائل دینی خاطرنشان کرد امام مهدی «المدرک به کل اولیاء الله» است، یعنی خون همه اولیای مظلوم را خون‌خواهی می‌کند، این جایگاه ویژه امام مهدی در تحقق عدالت و احقاق حقوق حقه اهل بیت را نشان می‌دهد. 

وی درباره علم و هدایت حضرت مهدی گفت: پیامبر (ص) تأکید دارند امام مهدی وارث علم همه پیامبران و ائمه است و بهترین برگزیده خداوند است، ایشان «المخبر عن ربه و المشید لأمره» یعنی پیام‌آور خدا و ادامه‌دهنده راه پیامبران است. 

سلیمیان‌ریزی یادآور شد: شناخت امام زمان (عج) یک وظیفه دینی و ضرورت حیاتی است؛ پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «مَن ماتَ و لَم یَعرِف إمامَ زمانِهِ ماتَ میتَةً جاهِلیّةً»؛ یعنی کسی که امام خود را نشناسد، مانند فرد جاهلی می‌میرد. 

وی افزود: بیش از هر زمان دیگری باید به بازخوانی خطبه غدیر بپردازیم و اهمیت ولایت اهل بیت و شناخت امام زمان (عج) را در جامعه گسترش دهیم. شناخت امام، نتیجه مستقیم معرفت خدا و پیامبر است و راه نجات از فتنه‌های آخرالزمان است. 

کارشناس مسائل دینی با تأکید بر اینکه تعیین امام منصبی الهی است که تنها در اراده خداوند تبارک‌وتعالی قرار دارد، گفت: «آیه شریفه «وَ إِذِ ابْتَلَیٰ إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَامًا» به روشنی این اصل را بیان می‌کند؛ در این آیه، خداوند به حضرت ابراهیم (ع) می‌فرماید که تو را امام مردم قرار می‌دهم. 

وی افزود: این بدان معناست که امامت امری نیست که به دست مردم تعیین شود، بلکه شأن و منصبی است که خداوند به افراد برگزیده خود می‌بخشد؛ امامت، برگزیدگی الهی است و انتخابی مردمی محسوب نمی‌شود، بلکه فرمانی است الهی و مقدر از جانب خداوند. 

سلیمیان‌ریزی درباره مسئولیت انسانی مردم در پذیرش و تبعیت از امام نیز گفت: پذیرش امام یک انتخاب آگاهانه و مسئولیت انسانی است؛ بنابراین، فرایند امامت دو بعد دارد؛ یکی تعیین آن از سوی خداوند و دیگری پذیرش و تبعیت آن توسط مردم. » این دو بعد نشان‌دهنده نقش خداوند و مردم در امامت است. 

کارشناس مسائل دینی سپس به نقش بی‌بدیل واقعه غدیر در استمرار ولایت اشاره و بیان کرد: از منظر اعتقادی، غدیر مقدمه‌ای است بر استمرار ولایت در دوران غیبت امام دوازدهم عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و زمینه‌ساز تحقق دولت عدل موعود. پیوند غدیر و ظهور، پیوند آغاز ولایت و تحقق وعده الهی برای اقامه عدالت و قسط است. 

وی با تأکید بر ضرورت ابلاغ کامل پیام الهی، اذعان کرد: «خداوند در قرآن کریم پیامبر را مأمور ابلاغ پیام الهی کرده است؛ آن‌جا که می‌فرماید: «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ»، اهمیت این پیام تا حدی است که اگر پیامبر آن را ابلاغ نکند، رسالتش به پایان نرسیده است. 

سلیمیان‌ریزی در پایان با بیان فضیلت ولایت در نگاه شیعه، گفت: شیعیان دوازده امامی مفتخرند که شأن و مرتبت اهل بیت (ع) را با آموزه‌های اسلام شناخته‌اند؛ خطبه غدیر به‌عنوان نقطه اوج این آموزه‌ها اهمیت فراوانی دارد و جایگاهی ویژه در تاریخ اسلام دارد.

انتهای خبر/