قصرشیرین تنها مرکز میگوی آب شیرین کشور

سیامک الیاس‌پور در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با اشاره به جایگاه ویژه استان کرمانشاه در تولید آبزیان، اظهار داشت: استان کرمانشاه در میان استان‌های غیرساحلی کشور از مناطق سرآمد در حوزه شیلات به شمار می‌رود و ظرفیت‌های طبیعی آن بستر مناسبی برای توسعه این بخش فراهم کرده است. 

وی با بیان اینکه میگوی آب شیرین یکی از آبزیان مهم و اقتصادی استان است، تصریح کرد: این محصول ارزشمند در شهرستان قصرشیرین تولید می‌شود و در رده آبزیان گرمابی قرار دارد؛ آبزی که از نظر ارزش غذایی و اقتصادی اهمیت قابل توجهی دارد. 

مدیرکل شیلات استان کرمانشاه افزود: اگرچه پرورش میگو عمدتاً در مناطق جنوبی کشور رواج دارد، اما قصرشیرین به‌دلیل برخورداری از شرایط ویژه، امروز نه‌تنها مرکز تولید و پرورش میگوی آب شیرین کشور تبدیل شده است و این موضوع جایگاه غرب کشور را در حوزه شیلات ارتقا داده است. 

الیاس‌پور وجود منابع آبی دائمی را یکی از مزیت‌های بزرگ استان دانست و گفت: استان کرمانشاه از نظر عوامل دمایی، گرمای منطقه‌ای و سایر فاکتورهای مؤثر بر آبزی‌پروری وضعیت بسیار مناسبی دارد و این شرایط امکان توسعه فعالیت‌های شیلاتی را فراهم کرده است. 

وی ادامه داد: اقلیم گرمسیری شهرستان قصرشیرین موجب شده پرورش ماهیان گرمابی در سطح وسیع دنبال شود و در سال‌های اخیر توسعه این حوزه به‌صورت چشم‌گیری افزایش یافته است. 

ورود تکنولوژی نوین به شیلات کرمانشاه

مدیرکل شیلات استان کرمانشاه همچنین از برنامه‌ریزی برای ورود تکنولوژی‌های جدید به حوزه شیلات خبر داد و عنوان کرد: هدف ما ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت محصولات شیلاتی است تا عملکرد تولیدی استان به سطح مطلوب‌تری برسد. 

الیاس‌پور با اشاره به ظرفیت مرزی قصرشیرین، گفت: به‌دلیل همجواری با مرز، ایجاد سکوی صادراتی ماهی در این شهرستان از برنامه‌های مهم ما است و می‌تواند زمینه صادرات محصولات شیلاتی به کشورهای همسایه را تسهیل کند. 

وی افزود: مرکز تولید میگوی آب شیرین قصرشیرین با ۱۷ هکتار مساحت فعالیت می‌کند و ظرفیت توسعه بیشتری دارد؛ این مرکز می‌تواند گونه‌های جدیدی را وارد چرخه تولید کند و اشتغال قابل توجهی برای منطقه ایجاد کند. 

مدیرکل شیلات استان کرمانشاه تقویت اشتغال خرد روستایی را از اولویت‌های شیلات استان دانست و گفت: تولید جلبک و سایر محصولات وابسته در مناطق مختلف استان در دستور کار قرار دارد و این طرح‌ها می‌توانند درآمد پایدار برای روستاییان ایجاد کنند. 

الیاس‌پور با تأکید بر حمایت از طرح‌های سرمایه‌گذاری در حوزه شیلات، تصریح کرد: تعدادی از سرمایه‌گذاران فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و شیلات استان نیز به‌صورت ویژه از این طرح‌ها پشتیبانی می‌کند تا روند توسعه با سرعت بیشتری پیش برود.

وی افزود: از کشاورزان و بهره‌برداران گلخانه‌ای درخواست شده تا با ایجاد حوضچه‌های پرورش آبزیان در ورودی مزارع و گلخانه‌ها، تولیدات شیلاتی را در کنار محصولات زراعی دنبال کنند؛ این اقدام نوعی کشاورزی ترکیبی و کارآمد را در استان شکل می‌دهد. 

مدیرکل شیلات استان کرمانشاه در پایان با اشاره به اهمیت صنایع وابسته به شیلات، گفت: ایجاد کارخانه‌های فرآوری و تولید خوراک آبزیان از جمله میگو می‌تواند تحولی بزرگ در اشتغال مناطق مرزی ایجاد کند و استان کرمانشاه را در حوزه آبزی‌پروری به یکی از قطب‌های کشور تبدیل سازد. 

اشتغال ۶۰۰ نفر در حوزه پرورش میگو در قصرشیرین

سپهر دندانه‌جو در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ اظهار داشت: مرکز پرورش میگوی آب شیرین شهرستان قصرشیرین تنها مرکز فعال در کشور در این حوزه است؛ ظرفیت تولید سالانه این مرکز حدود ۳ میلیون قطعه لاروی است و سالانه ۱۵ تن میگو تولید و عرضه می‌شود. 

وی افزود: میگوی آب شیرین از ارزش غذایی بسیار بالایی برخوردار است و حاوی مواد معدنی و ویتامین‌های ضروری برای سلامت انسان است؛ این محصول غذایی ارگانیک و سالم محسوب می‌شود و جایگاه ویژه‌ای در تغذیه سالم مردم و بازار داخلی آبزیان دارد. 

سرپرست اداره شیلات شهرستان قصرشیرین تصریح کرد: پرورش میگوی آب شیرین فرصت مناسبی برای ایجاد اشتغال مستقیم در شهرستان فراهم کرده است؛ با توجه به ظرفیت‌های موجود، حدود ۶۰۰ نفر می‌توانند درگیر فعالیت‌های مرتبط با پرورش، بسته‌بندی و فروش این محصول باشند و درآمد پایداری کسب کنند. 

شرایط اقلیمی مناسب برای رشد میگوهای گرمابی

دندانه‌جو ادامه داد: شرایط اقلیمی و دمایی شهرستان قصرشیرین نقش مهمی در پرورش میگو دارد؛ فصل پرورش میگوهای گرمابی ۶ ماه دوم سال است و دمای ۲۷ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد، شرایط ایده‌آلی برای رشد و تکثیر این گونه و حتی پرورش سایر ماهیان گرمابی فراهم کرده است. 

وی با اشاره به صنایع وابسته، گفت: اقدامات اولیه برای ایجاد کارخانه‌های فرآوری و تولید خوراک آبزیان در شهرستان در حال اجرا است؛ بسته‌بندی و فرآوری میگو به‌صورت استاندارد انجام می‌شود و با همکاری متخصصان محلی پیشرفت‌های قابل توجهی حاصل شده است. 

سرپرست اداره شیلات شهرستان قصرشیرین اذعان کرد: سرمایه‌گذاران و بهره‌برداران محلی نقش مهمی در توسعه پرورش میگوی آب شیرین دارند؛ جذب اعتبار و حمایت‌های مالی بانک‌ها با همکاری مسئولان انجام می‌شود و زمینه لازم برای توسعه پایدار تولید و عرضه محصول فراهم شده است. 

دندانه‌جو درباره صادرات محصول توضیح داد: میگوی آب شیرین شهرستان قصرشیرین قابلیت صادرات به خارج از کشور را دارد؛ در حال حاضر صادرات انجام نشده، اما گونه جدیدی به نام میگو وانامی معرفی شده است که ظرفیت بالایی برای صادرات و توسعه بازارهای بین‌المللی دارد. 

وی تأکید کرد: استفاده از فناوری‌های نوین در پرورش میگوی آب شیرین آغاز شده و مزارع از روش‌های سنتی به سمت صنعتی و هوشمندسازی حرکت کرده‌اند؛ این روند باعث افزایش بهره‌وری و کیفیت محصول شده و آینده روشنی برای پرورش میگو در شهرستان فراهم می‌کند. 

سرپرست اداره شیلات شهرستان قصرشیرین در پایان خاطرنشان کرد: پرورش میگوی آب شیرین هم از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است و هم قابلیت صادرات دارد؛ با توسعه زیرساخت‌ها و استفاده از فناوری‌های پیشرفته، این حوزه می‌تواند به فرصت اقتصادی و اشتغال‌زایی پایدار در استان کرمانشاه تبدیل شود. 

مشکلات ژنتیکی و بازار فروش میگوی قصرشیرین

آرش فرهنگیان در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ با تشریح وضعیت پرورش میگوی آب شیرین در قصرشیرین، اظهار داشت: پرورش این گونه ظرفیت‌های قابل توجهی دارد، اما با چالش‌هایی جدی رو به رو است؛ عمده‌ترین مشکل موضوع همخونی یا خواهربرادری شدن گونه‌های پرورشی است که موجب کاهش تنوع ژنتیکی و افت کیفیت اقتصادی می‌شود. 

وی تصریح کرد: گونه‌هایی که هم‌اکنون تکثیر و عرضه می‌شوند از نظر رشد اقتصادی قابل قبول نیستند و تولیدکننده نمی‌تواند به برداشت یک یا ۲ تن محصول از هر واحد مزرعه امیدوار باشد؛ این میگوها نسبت به غذایی که مصرف می‌کنند رشد کافی ندارند و ضریب تبدیل آن‌ها پائین است. 

این پرورش‌دهنده میگو با اشاره به پیشنهاد ارائه‌شده برای واردات مولدهای جدید، افزود: اگر مولد مناسب در اختیار قرار گیرد، قطعاً تولیدکنندگان استقبال می‌کنند؛ حتی افرادی در منطقه آماده‌اند در صورت تأمین گونه مطلوب، در یک هکتار مزرعه به‌صورت اقتصادی میگو پرورش دهند؛ اما شرایط فعلی چنین اجازه‌ای نمی‌دهد.

فرهنگیان در ادامه مهم‌ترین چالش پرورش در قصرشیرین را بازار فروش عنوان کرد و گفت: با سرد شدن هوا تلفات شدید رخ می‌دهد و در دمای ۴ یا ۵ درجه ممکن است ۱۰۰ درصد تلفات ثبت شود؛ مگر اینکه عمق آب بالا باشد؛ در روزهای سرد، میگو برای حفظ خود در کنار نیزارها پنهان می‌شود اما بخش زیادی از جمعیت آن از بین می‌رود. 

وی تأکید کرد: برخلاف پرورش ماهی، در میگو سرمای هوا چالش بسیار جدی‌تری است؛ در کنار این موضوع، مسئله بازارپسندی نیز مطرح است؛ چنگک‌های بلند میگوی فعلی جذابیت ظاهری محصول را کاهش می‌دهد؛ هرچند در نژادهای جدید اصلاح ژنتیکی شده و طول بازوها کوتاه‌تر است. 

این پرورش‌دهنده میگو گفت: من چند دوره پرورش را آزمایش کردم؛ اما بخش قابل توجهی از محصول حتی در میان اقوام هم خریداری نشد و به دلیل سرمازدگی مجبور شدم آن را دور بریزم؛ این تجربه نشان می‌دهد بازار داخلی کشش کافی ندارد و فروش محصول همچنان دشوار است. 

کمبود امکانات، مانع صادرات میگوی قصرشیرین

فرهنگیان با اشاره به لزوم ارسال محصول به استان‌های دیگر برای فرآوری، افزود: پوست‌گیری و بسته‌بندی زمانی مقرون به صرفه است که میگو به سایزهای ۴۰ یا ۵۰ گرم برسد؛ در غیر این صورت، هزینه فرآوری بالا رفته و توجیه اقتصادی کاهش می‌یابد. 

وی ادامه داد: در قصرشیرین هیچ مرکز فرآوری، بسته‌بندی یا پوست‌گیری وجود ندارد و حتی در استان کرمانشاه چنین امکانی فراهم نیست؛ تنها راه، ارسال محصول به استان‌هایی مانند بوشهر است تا آنجا فرآوری و آماده عرضه شود. 

این پرورش‌دهنده میگو با بیان اینکه میگو محصولی بسیار فسادپذیر است، افزود: اگر بلافاصله پس از صید وارد آب یخ نشود، رنگ آن نارنجی شده و کیفیتش از بین می‌رود؛ باید سریع در آب یخ شوک داده شود تا دما به بافت داخلی برسد و محصول سالم بماند. 

فرهنگیان درباره تفاوت روند یخ‌گیری میگو با ماهی، اذعان کرد: کوچک‌ترین تأخیر در این مرحله می‌تواند منجر به فساد کامل محصول شود و همین مسئله هزینه تولید و ریسک اقتصادی را افزایش می‌دهد؛ زیرا یک خطای کوچک ممکن است باعث از دست رفتن کل محصول شود. 

وی درباره وضعیت بازار عراق نیز بیان کرد: نسبت سر میگو به گوشت آن بالاست و برای ذائقه مصرف‌کننده عراقی چندان مطلوب نیست؛ از همین رو، پیش‌بینی استقبال بالا از این محصول در بازار عراق چندان منطقی نیست. 

این پرورش‌دهنده میگو با اشاره به تفاوت سلیقه در بخش‌های مختلف عراق، گفت: مردم عرب‌نشین یا یک محصول را کاملاً می‌پذیرند یا به‌طور کامل رد می‌کنند و بخش کردی نیز سخت‌گیری‌های خاص خود را دارد؛ بنابراین، ورود به این بازار نیازمند بررسی کارشناسی و رایزنی تخصصی است. 

بازارهای جایگزین برای صادرات میگو

فرهنگیان ادامه داد: اگر فرآوری مناسب انجام شود و بسته‌بندی استاندارد در دسترس باشد، می‌توان روی صادرات به کشورهایی مانند ترکیه و پاکستان حساب کرد؛ این بازارها نسبت به عراق پذیرش بیشتری دارند و در صورت اصلاح نژاد، ظرفیت صادرات افزایش خواهد یافت. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: پرورش میگوی آب شیرین می‌تواند اقتصادی باشد، اما تنها زمانی که شیلات استان بر اصلاح ژنتیکی گونه‌ها و واردات مولدهای جدید اقدام کند؛ در این صورت، من و بسیاری از تولیدکنندگان آمادگی داریم با اطمینان وارد چرخه تولید شویم. 

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ پرورش میگوی آب شیرین در قصرشیرین اثبات کرده است که ظرفیت‌های طبیعی و منطقه‌ای می‌توانند به پایه‌ای برای توسعه اقتصادی تبدیل شوند، اما بدون رفع محدودیت‌های ژنتیکی و زیرساختی، این ظرفیت‌ها به‌طور کامل تحقق نمی‌یابند؛ حمایت هدفمند، اصلاح نژادی گونه‌ها و ایجاد امکانات فرآوری، کلید پایداری و افزایش بهره‌وری این صنعت است. 

این تجربه نشان می‌دهد که توسعه اقتصادی موفق نیازمند همگرایی منابع طبیعی، فناوری و مدیریت هوشمند است و هرگونه غفلت از این سه عنصر می‌تواند مانع تبدیل ظرفیت بالقوه به فرصت واقعی شود؛ در نهایت، میگوی آب شیرین قصرشیرین یک نمونه عملی است که اهمیت برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و نوآوری را در ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار به خوبی نشان می‌دهد. 

انتهای خبر/