به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد»؛ در جهان پرهیاهوی امروز که سرعت، دلهره و اضطراب گویی بر تمامی جنبه‌های زیست بشر سایه افکنده، آرامش به گوهر نایابی بدل شده است؛ گوهری که هرکه بدان دست یابد، گویی خویشتن را از دل توفان به ساحل امن کشانده است. 

در این میان، «تای‌چی» چونان نسیمی نرم و دل‌انگیز از شرق کهن، می‌آید تا زنگار از روان بزداید و تن را به صلح با خویش و جهان برساند.

تای‌چی (Tai Chi)، که ریشه در فلسفه‌ تائوئیسم چین دارد، نه‌تنها ورزشی برای جسم، که سلوکی برای جان است؛ این ورزش یا بهتر است بگوییم، این هنر متعالیِ حرکتی، آمیزه‌ای از حرکت، تنفس، تمرکز و تعادل است؛ در قلب آن، اصل یین و یانگ نهفته است: دو نیروی متضاد و در عین حال مکمل، که در هماهنگی و تعادل، راز هستی را متجلی می‌سازند.

تای‌چی چیست؟

تای‌چی، برخلاف بسیاری از ورزش‌های مرسوم که تند، پرانرژی و خشن‌اند، آرام، نرم و پیوسته است؛ حرکات آن شبیه به رقصی موزون است که هر حرکت با نفس در می‌آمیزد و ذهن را از تلاطم‌ها پاک می‌سازد؛ در زبان چینی، تای‌چی به معنای «نهایت نهایی» است که اشاره‌ای به هماهنگی کامل بین ذهن، بدن و روح دارد.

در آغاز، تای‌چی به عنوان هنر رزمی توسعه یافت اما با گذشت زمان، جنبه‌های درمانی، پیشگیرانه و آرامش‌بخش آن برجسته‌تر شد؛ امروزه تای‌چی نه‌تنها برای مبارزه، بلکه برای درمان دردهای مزمن، تعادل‌بخشی به اعصاب، کاهش استرس و حتی بهبود سلامت قلب و استخوان‌ها به کار می‌رود.

چرا تای‌چی؟

در دنیایی که اضطراب همچون گَردی سمی بر روان آدمی نشسته، تای‌چی دریچه‌ای به سوی درون، به سوی آگاهی بدنی و ذهنی است؛ فواید این ورزش را می‌توان چنین برشمرد:

- کاهش استرس و اضطراب: حرکات آرام تای‌چی، همراه با تنفس عمیق، موجب کاهش سطح کورتیزول در بدن می‌شود.

- تقویت تعادل و انعطاف‌پذیری: با افزایش سن، توانایی حفظ تعادل کاهش می‌یابد؛ تای‌چی با تمرکز بر ایستایی و حرکات آهسته، تعادل عضلانی و عصبی را تقویت می‌کند.

- افزایش تمرکز ذهنی: هر حرکت در تای‌چی با آگاهی کامل انجام می‌گیرد؛ ذهن را وادار می‌سازد که در لحظه حال بماند.

- کمک به بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن: تحقیقات نشان داده که تای‌چی می‌تواند در کاهش دردهای مفصلی، بهبود خواب و حتی تنظیم فشار خون مؤثر باشد.

تجهیزات مورد نیاز

یکی از ویژگی‌های دلنشین تای‌چی، سادگی آن است؛ برای آغاز این ورزش، نیازی به تجهیزات گران‌قیمت یا مکان‌های خاص نیست اما رعایت برخی اصول، تجربه‌ای خوشایندتر و ایمن‌تر را رقم خواهد زد:

- لباس راحت: لباس باید آزاد، سبک و بدون محدودیت حرکتی باشد؛ اغلب لباس‌های نخی سنتی چینی برای این منظور توصیه می‌شود، اما هر لباسی که آزادی حرکت را فراهم کند، کفایت می‌کند.

- کفش مناسب: کفش تای‌چی معمولاً نرم، تخت و سبک است؛ کفی نازک آن باعث می‌شود فرد بتواند تماس بهتری با زمین برقرار کرده و تعادل خود را بهتر حفظ کند.

- محیط تمرین: فضایی آرام، خلوت و هموار بهترین گزینه است؛ حتی پارک، حیاط منزل یا یک اتاق ساکت می‌تواند مکان خوبی باشد البته هوای تازه، تأثیر تمرین را چند برابر می‌کند.

پیشنهاداتی برای نوآموزان تای‌چی

اگر در آغاز راه هستی و مشتاقی این مسیر را آغاز کنی، این نکات ساده ولی کلیدی می‌توانند راهگشا باشند:

۱- آغاز با مربی: گرچه ویدئوهای آموزشی بی‌شمارند، اما یادگیری از مربی باتجربه، خصوصاً در مراحل ابتدایی، بسیار مهم است چرا که او حرکات، وضعیت بدن، و نحوه صحیح تنفس را به‌درستی آموزش می‌دهد.

۲- آهسته، اما پیوسته: تای‌چی نیازمند صبر است؛ در ابتدا شاید حرکات کند و بی‌اثر به نظر برسند اما با گذشت زمان، درخواهی یافت که این سکون، درونش دریایی از پویایی دارد.

۳- همراهی با تنفس: هر حرکت باید با تنفسی آرام و عمیق همراه شود؛ نفس، نیرویی است که جانِ حرکت را جاری می‌سازد.

۴- تمرکز بر حس درونی: تای‌چی نمایشی بیرونی نیست؛ تمرینی برای درک بدن، شناخت ذهن و اتصال با درون است.

نکات ایمنی

گرچه تای‌چی به عنوان یکی از ایمن‌ترین ورزش‌ها شناخته می‌شود اما رعایت برخی نکات ایمنی الزامی است، به‌ویژه برای سالمندان یا افرادی با مشکلات خاص:

- گرم‌کردن پیش از تمرین: هرچند حرکات تای‌چی خود به نوعی گرم‌کننده‌اند اما انجام چند حرکت کششی سبک پیش از آغاز تمرین می‌تواند مفید باشد.

- پرهیز از فشار بیش از حد: تای‌چی نیازی به تلاش فیزیکی شدید ندارد و حرکات باید روان، بدون درد و در محدوده طبیعی بدن انجام شود.

- مشورت با پزشک: اگر فردی از مشکلات قلبی، تعادلی، یا بیماری‌های خاص رنج می‌برد، پیش از آغاز تمرین باید با پزشک مشورت کند.

- آب‌رسانی به بدن: حتی در تمرینی آرام مانند تای‌چی، حفظ آب بدن اهمیت دارد.

در نهایت، تای‌چی چیزی فراتر از ورزش است؛ این هنر، دعوتی برای بازگشت به خویشتن است، به جای رقابت، در تای‌چی «سازگاری» معنا دارد و به جای سرعت، «آهستگی» می‌درخشد و به جای فشار، «جریان طبیعی» اصل است.

کسانی که به راستی دل در گرو این مسیر می‌نهند، پس از مدتی درمی‌یابند که دیگر نه تنها در هنگام تمرین، بلکه در زندگی روزمره نیز آرام‌تر، هوشیارتر و هماهنگ‌تر شده‌اند؛ تای‌چی تمرینی برای زندگی است، زندگی‌ با آهنگ درون، نه هیاهوی بیرون.

یادداشت به قلم شکیبا خاطری؛ فعال رسانه‌ای